بیست و هشتم صفر سال 264 هجرى قمرى

·       درگذشت موسى بن بغا، در عصر خلافت معتمدعباسى 

موسى بن بغاى کبیر، یکى از فرماندهان نظامى و ترک نژاد متوکل دهمین خلیفه عباسى  بود و از سوى او، جهت سرکوبى قیام ها و شورش هاى مردمى به مناطق مختلف اسلامى اعزام گردید و با شدت و خشونت ، اعتراضات مردمى را سرکوب کرد.

از جمله کردارهاى نارواى او، هجوم به حمص ، در منطقه شام بود. در این شهر مردم بر ضد خلیفه وقت عباسى قیام کرده بودند. وى به این شهر حمله کرد. براى تسلط بر شهر، تیرهاى آتشین بر آن پرتاب کرد و بیشترین بخش هاى این شهر مهم و تاریخى را به آتش کشید و تعداد زیادى از اهالى این شهر را به قتل آورد.

پس از ماجراى حمص ، به سوى قزوین هجوم آورد. وى در این شهر با هواداران حسن بن احمدبن اسماعیل کوکبى که این منطقه را از قلمرو خلیفه عباسى خارج کرده بود، به نبرد پرداخت و آنان را شکست داد و تعداد زیادى را به قتل آورد و شهرهاى قزوین ، زنجان و ابهر را دوباره در تسلط سپاهیان خلیفه درآورد.

موسى بن بغا، در عصر خلافت معتزعباسى سیزدهمین خلیفه عباسى ، ماءموریت یافت براى از میان بردن نخستین حکومت شیعى در شمال ایران ، با داعى کبیر حسن بن زیدعلوى  حاکم طبرستان ، به نبرد پردازد.

وى در آغاز باجستان بن وهسودان ، عامل داعى کبیر در قزوین ، برخورد کرد و با وى جنگ سختى نمود و بر سپاهیان علوى پیروز شد و شهرهاى قزوین ، زنجان و ابهر را بار دیگر از دست مخالفان خلیفه بیرون آورد و در سیطره سپاهیان خلیفه درآورد.

وى ، آن گاه به  رى  رفت و پس از تصرف آن ، در آن جا اقامت گزید و سپاهیان خود را به فرماندهى  مفلح  به جنگ داعى کبیر در طبرستان فرستاد

مفلح ، در آغاز به سمنان لشکر کشید و آن را از تسلط علویان خارج ساخت . در همین هنگام ، احمدبن محمدسکنى که از سوى طاهریان ، حاکم منطقه بود، به سپاه خلیفه پیوست و به همراه مفلح به طبرستان هجوم آوردند.

آنان ، پس از سمنان و مناطق جنوبى سلسله جبال البرز، به گرگان هجوم آوردند و آن را تصرف کردند. سپس به شهرهاى سارى ، آمل ، چالوس و سراسر مازندران هجوم آوردند و آن ها را از دست داعى کبیر بیرون آوردند. داعى کبیر، به ناچار، در اطراف کلاردشت ، در غرب مازندران پناه گرفت و از دیلمیان استمداد جست . ولى دیلمیان ، وى را یارى نکردند. تا این که در سال 255 قمرى ، پس از خلع معتزعباسى از خلافت و مردن او، سپاهیان خلیفه ، طبرستان و مناطق دیگر ایران را ترک کرده و به سوى بغداد روان شدند. پس از خروج سربازان مفلح و موسى بن بغا از طبرستان ، داعى کبیر، دوباره این مناطق سرسبز را به تصرف خود درآورد

موسى بن بغا، در عصر خلافت مهتدى چهاردهمین خلیفه عباسى  به یکى از قدرتمندترین فرماندهان نظامى و سیاسى تبدیل شد. وى ، خلیفه را وادار به پذیرش شرایط خود کرد و با دسیسه هایى چند، صالح بن وصیف را که از نزدیکان و فرماندهان عالى رتبه مهتدى بود، کشت و از این طریق ، رقیب خود را از میان برداشت

وى در عصر معتمدعباسى پانزدهمین خلیفه عباسى  نیز از اقتدار کافى برخوردار بود.

موسى بن بغا در سال 259 قمرى ، از سوى معتمدعباسى ماءموریت یافت که با جنبش زنگیان در جنوب عراق مبارزه کند. ولى تلاش وى ، سودى در بر نداشت .

وى در سال 260 قمرى ، از سوى معتمدعباسى ، ماءمور لشکرکشى به  رى  شد و در این شهر با هواداران حسن بن زیدطالبى که بر این شهر تسلط یافته بود، مبارزه کرد و آنان را شکست داد و شهر را به تصرف خود درآورد. هم چنین در سال 261 قمرى ، حکومت مناطق جنوبى ایران و عراق ، همانند اهواز، بصره ، بحرین و یمامه را از معتمدعباسى دریافت کرد و پس از مدتى ، از منصب خود برکنار گردید

سرانجام ، پس از سال ها خدمت به خلفاى عباسى و خیانت به مردم ، و جنایت هاى بیشمار به مسلمانان ، در 28 صفر سال 264 قمرى ، در عصر معتمدعباسى ، به هلاکت رسید. جنازه اش به سامرا منتقل شد و در آن جا به خاک سپرده شد

منبع: روزشمار تاریخ اسلام(ماه صفر)

بیست و هشتم صفر سال 50 هجرى قمرى

·       شهادت امام حسن مجتبى علیه السّلام در مدینه منوّره 

امام حسن علیه السّلام نخستین فرزند امام على علیه السّلام و فاطمه زهراس  است که در نیمه ماه مبارک رمضان سال سوم هجرى قمرى در مدینه منوره دیده به جهان گشود و با تولد خویش ، در جدش پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و سایر اهل بیت علیهم السّلام شادى و نشاط ویژه اى پدید آورد.

پیامبر صلّى اللّه علیه و آله در گوش راست حسن ، اذان و در گوش چپ او اقامه خواند و او را در دامن مهرانگیز خویش قرار داد و دستور داد که در روز هفتم تولدش ، گوسفندى را ذبح کرده و براى وى عقیقه کنند و موى سرش را تراشیده و به وزن او، نقره صدقه کردند

امام حسن علیه السّلام بنا به روایت شیعه و اهل سنت ، شبیه ترین انسان ها به رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله بود و در این باره گفته شده است : و کان الحسن اشبه النّاس برسول اللّه صلّى اللّه علیه و آله خلقا و هَدیا وَ سؤ ددا؛ حسن از جهت سیما، روش و رهبرى از همه بیشتر به رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله شباهت داشت

امام حسن علیه السّلام به همراه برادرش امام حسین علیه السّلام عزیزترین انسان ها در نزد رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله بودند و از آن حضرت ، مهربانى هاى فراوانى دیدند و در مکتب توحیدى وى ، رشد و تربیت یافتند.

لطف بى کران الهى در عالم وجود نصیب این دو بزرگوار گردید و آن دو را از تربیت پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و دخترش فاطمه زهراس  و امیرمؤ منان علیه السّلام برخوردار گردانید و از آن دو به عنوان دو انسان کامل و اسوه به جامعه بشریت ارزانى داشت و در روز قیامت ، آن دو را دو سیّد جوانان اهل بهشت قرار داد.

امام حسن علیه السّلام پس از شهادت پدرش امیرمؤ منان على بن اءبى طالب علیه السّلام در کوفه ، با درخواست و بیعت یاران آن حضرت و اهالى کوفه ، خلافت را پذیرفت و راه و روش عدالت پرور پدرش را تداوم بخشید

ولیکن با فتنه انگیزى هاى معاویة بن ابى سفیان و شرارت هاى سران سفاک سپاه او از یک سو و نفاق و خیانت برخى از سران سپاه امام علیه السّلام و ایجاد چند دستگى در میان مردم و خستگى آنان از جنگ و خون ریزى ، از سوى دیگر، آن حضرت را واداشت که براى حفظ اصل اسلام و در نظر گرفتن مصلحت مسلمانان ، با معاویه صلح کند و حکومت را به طور موقت و مشروط به وى سپارد.

از آن پس ، امام علیه السّلام از کوفه به وطنش مدینه بازگشت و بقیه عمر شریف خود را در مدینه گذرانید. آن حضرت گرچه از حکومت کناره گیرى کرده بود ولى با رفتار و کردار خود، امت اسلام را به جنایت هاى معاویه و عاملان او در سراسر مناطق اسلامى آگاه مى کرد و روحیه رزم و جهاد را در نهاد آنان دوباره زنده مى کرد.

وجود آن حضرت براى معاویه و عامل او در مدینه ، بسیار گران مى آمد و مانع ترک تازى آنان مى گردید و دستگاه غاصب خلافت را با مشکلاتى مواجه مى کرد. از جمله این که معاویه تصمیم گرفته بود که فرزند خود یزید را جانشین خویش ‍ گرداند و در این راه تلاش زیادى به عمل آورد ولیکن در آغاز توفیق چندانى به دست نیاورد. چون این فکر شیطانى مخالف با صلحنامه امام حسن علیه السّلام بود و از سوى دیگر وجود شخصیت امام حسن علیه السّلام مانع تحقق هدفهاى معاویه بود. بدین جهت در صدد از میان برداشتن این اسوه بزرگ عالم اسلام برآمد و در این راه از منافقان و کسانى که به خاطر وابستگى فامیلى با آن حضرت رابطه داشتند، سود جست .

معاویه از طریق اشعث بن قیس ، دخترش جعده را که همسر امام حسن علیه السّلام بود وسوسه کرد و او را به شهادت آن حضرت ترغیب و تطمیع نمود. وى به جعده گفت که اگر حسن را به قتل آورى ، علاوه بر این که یکصدهزار درهم پول نقد دریافت مى کنى ، وى را به عقد فرزندش یزید درمى آورد و او را ملکه عالم اسلام قرار مى دهد.

جعده که نفاق و دوچهرگى را از پدرش به ارث برده بود، هر چه بیشتر خود را به آن حضرت نزدیک گردانید و پس از جلب توجه امام علیه السّلام ، ناجوانمردانه به آن حضرت ، خیانت کرد و به وى زهر خورانید.

امام حسن علیه السّلام به خاطر نوشیدن زهر، مسموم شد و به مدت چهل روز در بسترى بیمارى افتاد و روز به روز، حالش وخیم تر گردید، تا این که در 28 صفر سال پنجاه هجرى قمرى ، مصادف با سى ودومین سال رحلت پیامبر صلّى اللّه علیه و آله در مدینه به شهادت رسید و محبان اهل بیت علیهم السّلام را در سوگ بزرگى فرو برد. امام حسین علیه السّلام به تجهیز بدن مطهر برادرش پرداخت و سپس جهت تدفین آن در کنار مرقد پیامبر صلّى اللّه علیه و آله ، اقدام به تشییع جنازه نمود. عده زیادى از اهالى مدینه ، اهل بیت علیهم السّلام و تمامى بنى هاشم در تشییع جنازه امام شهید خود همراهى کردند و با عزت و احترام ، بدن مطهرش را به سوى مرقد رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله حرکت دادند. ولى بنى امیه و مخالفان اهل بیت علیهم السّلام با تحریک عائشه بنت ابى بکر مانع تدفین بدن آن حضرت در جوار مرقد پیامبراکرم صلّى اللّه علیه و آله شدند و در این راه بسیار پافشارى کردند و آماده هرگونه فتنه و فساد گردیدند. جوانان بنى هاشم و پیروان ولایت آماده دفاع از حریم امامت و ولایت شدند. امام حسین علیه السّلام که در شهادت برادرش امام حسن علیه السّلام ، از همه سوگوارتر و غمگین تر بود، در برابر حرمت شکنى هاى بنى امیه و مخالفان اهل بیت علیهم السّلام فرمود: واللّه لولا عهد الحسن علیه السّلام إ لىّ بحقن الدّماء، و اءن لااُهریق فى اءمره مِحجمة دم ، لعلمتم کیف تاءخذ سیوف اللّه منکم مآخذها، و قدنقضتم العهد بیننا و بینکم ، و اءبطلتم ما اشترطنا علیکم لا نفسنا؛ سوگند به خدا اگر برادرم با من پیمان نبسته بود که در پاى جنازه او به اندازه حجامت خونى ریخته نشود، مى دیدید که چگونه شمشیرهاى الهى از نیام بیرون مى آمدند و دمار از روزگار شما برمى آوردند. شما همان بیچارگان روسیاه اید که عهد میان ما و خود را شکستید و شرائط فیمابین را باطل